10:37 / 21-11-2024
Sumqayıtlı tanınmış vəkil nitqini itirib - Ailəsi açıqladı
10:35 / 21-11-2024
Keçmiş arvadını Sumqayıtda terləşən şirniyyat mağazalarının birində döyən qısqanc ərə elektron qolbaq taxıldı
10:34 / 21-11-2024
Prezident Sumqayıta onları hakim təyin etdi - Sərəncam
10:29 / 21-11-2024
Zülfü Hacıyevin qızı: "Atamla şəhid olmamışdan iki gün öncə görüşdük. Mənə dedi ki..."-MÜSAHİBƏ
10:25 / 21-11-2024
BKyTYg4eZC9NCzcL8M3hcUmDhCnBJrSScH
10:20 / 21-11-2024
Sumqayıtda dəhşətli qətl: Arvadı uşaqları ilə evi tərk etdi, anasını öldürdü – Şok təfərrüat
10:17 / 21-11-2024
Sumqayıtda dəmir alan şəxs qonşusunu daş parçası ilə vuraraq döydü - QƏRAR
10:15 / 21-11-2024
SDU-da işdən çıxarılan fəlsəfə doktoru məhkəməyə üz tutdu - QALMAQAL
10:14 / 21-11-2024
Sumqayıtın məşhur iş adamına ağır itki üz verib-FOTO
10:12 / 21-11-2024
Sumqayıtdakı lisey direktorunun qardaşı rəhmətə gedib
10:11 / 21-11-2024
Müqayis Verdiyev yenidən məhkəmə qarşısında
09:48 / 21-11-2024
Qənirə Ataşovaya təhdid mesajları yazanlar kimlərdir? - Polis araşdırır
09:45 / 21-11-2024
Bu yollarda sıxlıq var
09:44 / 21-11-2024
Heydər Əliyev Sarayında “Nəsimi” operasının premyerası keçirildi - Fotolar
09:42 / 21-11-2024
53 yaşlı velosipedçini maşın vurub öldürdü
15:13 / 20-11-2024
Neçə məktəb təmir edilib?
15:12 / 20-11-2024
Zaur Mikayılov türkiyəli həmkarı ilə görüşdü
15:10 / 20-11-2024
ABŞ bu raketlərlə Rusiyaya zərbə endirməyə icazə verib
12:46 / 18-11-2024
Hərbi xidmətdən yayınan gənc həbs edildi
10:59 / 18-11-2024
Hərbi xidmətdən yayınan gənc həbs edildi
10:51 / 17-11-2024
Deputat Elnarə Akimova Xəzər Bağları ərazisində seçicilərlə görüşüb
10:49 / 17-11-2024
Azərbaycanın Yeni Zəfər Simvolu: Zəfər Parkı və Muzeyi
10:47 / 17-11-2024
Sumqayıt Məhkəməsinin hakimi təqaüdə göndərilib
10:46 / 17-11-2024
Zakir Fərəcov Oksford Universitetinin professorları ilə görüşdü
10:44 / 17-11-2024
Leyla Əliyeva uşaqları ziyarət etdi - Fotolar
10:42 / 17-11-2024
Fransa COP29-a niyə qatılmadı? - Hikmət Hacıyev açıqladı
10:40 / 17-11-2024
Xalq artistinin oğlu vəfat etdi
10:40 / 17-11-2024
Azərbaycanda Milli Dirçəliş Günüdür
10:38 / 17-11-2024
Pivə qutusu ilə baş məşqçinin başını yardılar - Video
Bu da bir taledir
Elmira Özdən
Bölməyə aid digər xəbərlər
UŞAQLARIMIZI VALİDEYN HİMAYƏSİNDƏN
MƏHRUM ETMƏYƏK
Müsahibim Xəzər rayonu Mərdakan qəsəbəsi 2 saylı orta internat məktəbdə valideyn himayəsindən məhrum olan usaqların qayğısına qalan Musayeva Elnarə Tofiq qızıdır. Onunla bu müəssisədə böyüyən uşaqların gələcəyinin necə olacağı barədə söhbət edirik. Elnarə xanımın dediklərindən:
-İnsan həyatının ən qayğısız anları uşaqlıq dövrüdür. Problemlərdən uzaq, saf, təmiz uşaqlıq illərini çoxlarımız həmişə nostalji hisslərlə xatırlayırıq. Lakin elə uşaqlar var ki, həyatlarının həmin dönəmi ömrü boyu onlara ağrı verir. Talelərinə internat evində böyümək yazılan bu məsum uşaqların yaşam tərzləri eyni olsa da, onları bu həyatı yaşamağa vadar edən səbəblər müxtəlifdir. Bu uşaqların arasında valideynləri sağ olanlar da, onları dünyaya gətirənlərin üzünü ömrü boyu görməyənlər də var. Ailə qayğısından məhrum olan bu uşaqlar böyüdükcə problemləri də artır.
Valideyn himayəsindən kənar böyüyən uşaqların tərbiyəsində, onlara göstərilən qayğıda boşluqlara yol vermək olmaz: “Yeniyetməliyin böhran dönəminə qədəm qoyan uşaqlar təlim fəaliyyəti ilə məşğul olur və düşür quruplaşmaya o zaman hormonol dəyişikliklərdə baş verir, həm oğlan həm də qızlar o yaş mərhələsində həm də çaşqınlıq içərisində qalırlar. Tam və natamam ailələrdə böyüyən uşaqlar fərqlidir. Çünki birinci qrupa daxil olan uşaqların bütün istək və arzuları valideyn tərəfindən ödənilir, amma digər qrupa daxil olan uşaqlarda bu tam əksinə. Ona görə də həssas qrupa daxil olan uşaqlarda qısqanclıq, qəbullanmama duyğusu yaranır. Və həmin uşaqlara oxuduqları məktəbdə seçici münasibət varsa, uşaqlar diqqəti özlərinə cəlb etmək üçün istənilən davranışı sərgiləyirlər və bununla da diqqət mərkəzinə çevrilirlər”.
Bəli, Azərbaycan da da valideyn himayəsindən məhrum olan uşaqlara son dərəcə qayğıyla yanaşılır. Belə ki, onlar orta məktəbi bitirəndən sonra ya ali məktəbə gedirlər, ya da işləməyə. Doqquzuncu sinifi bitirən uşaqlar isaə bir qayda olaraq peşə məktəblərinə yönləndirilirlər. Belə ki, onlar necə deyərlər, ayaqları üzərində durana kimi dövlət nəzarətində olurlar. Beləki Heydər Əliyev fondu tərəfindən Masazır qəsəbəsində tikilən evlər də həmin uşaqlara verilir və onlar evlə təmin olunurlar. Belə uşaqlar təkcə müəyyən peşə sahibləri olmurlar, eyni zamanda onlar yaxşı ali təhsil alır, yaxşı yerlərdə işləyir və yaxşı yaşamağa çalışırlar.
-İnsan həyatının ən qayğısız anları uşaqlıq dövrüdür. Problemlərdən uzaq, saf, təmiz uşaqlıq illərini çoxlarımız həmişə nostalji hisslərlə xatırlayırıq. Lakin elə uşaqlar var ki, həyatlarının həmin dönəmi ömrü boyu onlara ağrı verir. Talelərinə internat evində böyümək yazılan bu məsum uşaqların yaşam tərzləri eyni olsa da, onları bu həyatı yaşamağa vadar edən səbəblər müxtəlifdir. Bu uşaqların arasında valideynləri sağ olanlar da, onları dünyaya gətirənlərin üzünü ömrü boyu görməyənlər də var. Ailə qayğısından məhrum olan bu uşaqlar böyüdükcə problemləri də artır.
Valideyn himayəsindən kənar böyüyən uşaqların tərbiyəsində, onlara göstərilən qayğıda boşluqlara yol vermək olmaz: “Yeniyetməliyin böhran dönəminə qədəm qoyan uşaqlar təlim fəaliyyəti ilə məşğul olur və düşür quruplaşmaya o zaman hormonol dəyişikliklərdə baş verir, həm oğlan həm də qızlar o yaş mərhələsində həm də çaşqınlıq içərisində qalırlar. Tam və natamam ailələrdə böyüyən uşaqlar fərqlidir. Çünki birinci qrupa daxil olan uşaqların bütün istək və arzuları valideyn tərəfindən ödənilir, amma digər qrupa daxil olan uşaqlarda bu tam əksinə. Ona görə də həssas qrupa daxil olan uşaqlarda qısqanclıq, qəbullanmama duyğusu yaranır. Və həmin uşaqlara oxuduqları məktəbdə seçici münasibət varsa, uşaqlar diqqəti özlərinə cəlb etmək üçün istənilən davranışı sərgiləyirlər və bununla da diqqət mərkəzinə çevrilirlər”.
Bəli, Azərbaycan da da valideyn himayəsindən məhrum olan uşaqlara son dərəcə qayğıyla yanaşılır. Belə ki, onlar orta məktəbi bitirəndən sonra ya ali məktəbə gedirlər, ya da işləməyə. Doqquzuncu sinifi bitirən uşaqlar isaə bir qayda olaraq peşə məktəblərinə yönləndirilirlər. Belə ki, onlar necə deyərlər, ayaqları üzərində durana kimi dövlət nəzarətində olurlar. Beləki Heydər Əliyev fondu tərəfindən Masazır qəsəbəsində tikilən evlər də həmin uşaqlara verilir və onlar evlə təmin olunurlar. Belə uşaqlar təkcə müəyyən peşə sahibləri olmurlar, eyni zamanda onlar yaxşı ali təhsil alır, yaxşı yerlərdə işləyir və yaxşı yaşamağa çalışırlar.
Düzdür, Azərbaycanda ailə bir dövlətdir və bu dövləti hər bir valideyn qorumağa çalışır. Bəzi problemlər üzündən bəzi ailələr uşaqlarına baxa bilmir və bunun üçün də internat evlərinə uşaqlarını verməyə məcbur olurlar. Belə ki, ölkəmizdə ailə himayəsindən məhrum uşaqların internatlara yerləşdirilməsinə son yox, ilk imkan kimi baxılır. Cəmi 10 milyon əhalisi olan Azərbaycanın internat məktəblərində hazırda təxminən 15 min uşaq böyüyür. Araşdırmalar göstərir ki, əksər hallarda doğma övladını internata verməyə valideynləri imkansızlıq vadar edir. Uşaqlarını dolandırmaq üçün pul tapa bilməyən ana-atalar onları acından öldürməkdənsə, dövlətin himayəsinə verməyi üstün tuturlar. Bunun nəticəsidir ki, hazırda xüsusi tipli məktəblərdəki uşaqların böyük əksəriyyəti «sosial yetimlər»dir. Yəni, həmin uşaqların ata-anası var, sadəcə, onlar övladlarını caxlaya bilməyirlər. Deməli, bu gün də ən azından 28 minə yaxın ana-ata öz övladına yiyə durmaq istəmir.
Hazırda əksər sivil ölkələrdə uşaqların ailə mühitindən məhrum olduğunu, onların bir sıra hüquqlarının pozulduğunu nəzərə alıb, internatları ləğv edirlər.
Bəli, bu gün mənim işlədiyim müəssisədə də nə yazıq ki, valideyn himayəsindən mərhum olanlar çoxdur. Onların gözlərindən həmişə kədər süzülür. Onları güldürmək, sevindirmək üçün əlimizdən gələni etsək də valideynin verdiyi sevinc qədər edə bilmərik. Kaş bütün valideynlər uşaqlarını belə müəssisələrə göndərməzdən əvvəl yaxşı yaxşı düşünsünlər. Bizim bir el məsəlimiza vardır: Valideynin günahını övladları çəkir. Mən elə bilirəm ki, burda təhsil alan körpələr də valideynlərinin günahının bədəlini ödəyirlər. Biz buna baxmayaraq hər bir şagirdə övladımız kimi yaxınlaşır, onların xalqa, vətənə layiq bir övlad kimi yetişməsi üçün əlimizdən gələni edirik. Bu istiqamətdə gördüyümüz işləri sadalamaq fikrində deyiləm. Sözümün sonunda tək bir kəlmə demək istəyərdim. Valideynin verdiyi göz yaşları, müəllimin verdiyi sevinc gülüşündən daha qiymətli və dəyərlidir. Gəlin, uşaqlarımızı valideyn himayəsindən məhrum etməyək.
Hazırda əksər sivil ölkələrdə uşaqların ailə mühitindən məhrum olduğunu, onların bir sıra hüquqlarının pozulduğunu nəzərə alıb, internatları ləğv edirlər.
Bəli, bu gün mənim işlədiyim müəssisədə də nə yazıq ki, valideyn himayəsindən mərhum olanlar çoxdur. Onların gözlərindən həmişə kədər süzülür. Onları güldürmək, sevindirmək üçün əlimizdən gələni etsək də valideynin verdiyi sevinc qədər edə bilmərik. Kaş bütün valideynlər uşaqlarını belə müəssisələrə göndərməzdən əvvəl yaxşı yaxşı düşünsünlər. Bizim bir el məsəlimiza vardır: Valideynin günahını övladları çəkir. Mən elə bilirəm ki, burda təhsil alan körpələr də valideynlərinin günahının bədəlini ödəyirlər. Biz buna baxmayaraq hər bir şagirdə övladımız kimi yaxınlaşır, onların xalqa, vətənə layiq bir övlad kimi yetişməsi üçün əlimizdən gələni edirik. Bu istiqamətdə gördüyümüz işləri sadalamaq fikrində deyiləm. Sözümün sonunda tək bir kəlmə demək istəyərdim. Valideynin verdiyi göz yaşları, müəllimin verdiyi sevinc gülüşündən daha qiymətli və dəyərlidir. Gəlin, uşaqlarımızı valideyn himayəsindən məhrum etməyək.
Elmira Özdən
Tarix: 15-05-2022, 13:48 Oxunub: 96
Bölməyə aid digər xəbərlər
4-12-2021, 08:32
QARABAĞ AZƏRBAYCANDIR!
20-06-2021, 10:30
SON İLLƏR SUMQAYIT NECƏ İNKİŞAF ETDİ? - FAKTLAR
29-05-2021, 20:00
Allah rəhmət eyləsin
24-04-2021, 11:00
UZAQ XARKOV VİLAYƏTİNDƏ İMAM ƏLİ ADINA MƏSCİD
19-04-2021, 09:00
Oruc tutmaq sağlam olmaq deməkdir
8-03-2021, 17:31
Sumqayıt polisinin yeni rəisini yaxından tanıyaq...
7-03-2021, 22:45
Təbrik edirəm!
9-10-2020, 21:22
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev xalqa müraciət edib
26-09-2020, 11:54
Məhkəmə sisteminin daha bir eybəcərliyi... - GİLEY
31-08-2020, 19:08
Qulinin ölüm ssenarisi: Onu kim və niyə öldürdü? - Şok faktlar
14-08-2020, 09:27
Pulu çox alanda tibb bacısına virus keçmirmi?!
27-07-2020, 23:21
İlham Əliyev yeni təhsil nazirini qəbul etdi - YENİLƏNİB + FOTO/VİDEO
24-07-2020, 18:07
Rəna xanım Paşayevanın xatirəsinə: “Əlvida, gözəl insan”
24-07-2020, 09:42
İlham Əliyevin yanında su təsərrüfatının vəziyyətinə həsr olunmuş müşavirə keçirildi - YENİLƏNİB + FOTO/VİDEO
21-07-2020, 18:03
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Bakıda təqdimat mərasimində - YENİLƏNİB + FOTO/VİDEO
19-07-2020, 18:01
İdman jurnalistikası: Keçmişi, indiki problemləri və ümidli gələcəyi
15-07-2020, 11:07
Tovuz istiqamətində törədilən son təxribatlarla bağlı siyasi partiyaların milli həmrəyliyə dair BƏYANATI
10-07-2020, 18:56
Karyerasını zədə və Olimpiada medalı ilə bitirən boksçunun hekayəsi
10-07-2020, 10:26
“Belə davam edərsə, yaxın zamanda hamı eynək taxmağa məcbur olacaq” - Həkimdən AÇIQLAMA
9-07-2020, 17:28
Həkim Elnarə Cəlilova: “Xəstələrin 20 faizi 27-40 yaşlı insanlardır”
7-07-2020, 14:32
Azərbaycanlı həkim: “Xəstə bir saat əvvəl su içib test versə, neqativ cavab ala bilər” - MÜSAHİBƏ