1969-cu ildə "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal olunmuş "Bizim Cəbiş müəllim" Azərbaycan kino sənətinin incilərindəndir. Filmin ekrana çıxmasından illər ötsə də, bu gün də ona sevə-sevə baxılır və Azərbaycan tamaşaçısı heç vaxt "yoruldum" demir.
Hərbi kinopovestdəki hadisələr II Dünya müharibəsi illərində Bakıda cərəyan edir. Burada müharibə illərində qələbə naminə hər cür maddi çətinliklərə dözüb, ailəsini halal zəhmətlə dolandırmağa çalışan, vətənin azadlığını hər şeydən yüksək tutan sadə adamların mənəvi ucalığından söhbət açılır.
Film Maqsud İbrahimbəyovun "Müharibənin 1001-ci gecəsi" ssenarisi əsasında görkəmli rejissor Həsən Seyidbəyli tərəfindən çəkilib.
Böyük Vətən Müharibəsində Azərbaycan neftinin nə dərəcədə rol oynaması haqqında fikirlər ilk dəfə olaraq "Bizim Cəbiş müəllim" filmində Nəcəfov obrazının dili ilə söylənilib:
"Böyük Vətən Müharibəsində Sovetlər Birliyi tərəfindən iştirak edən hər 1000 tankdan 700-nü, hər 1000 təyyarədən 700-nü yanacaqla Azərbaycan təmin edib".
yeniazerbaycanheyati.com-ın məlumatına görə, filmin çəkilişi başa çatdıqdan sonra Moskvaya göndəriblər. Həmişə olduğu kimi, bu dəfə də Moskva filmin bir neçə epizodu ilə yanaşı, Nəcəfov obrazının dili ilə deyilən həmin faktların çıxarılmasına göstəriş verir. Amma Həsən Seyidbəyli gərgin mübahisədən sonra istədiyinə nail olur, həmin kadrı saxlaya bilir.
"Bizim Cəbiş müəllim" filmindəki maraqlı obrazlardan biridi də Makedondur. Bu rolu əslən Bakının Prşağı kəndindən olan Aqil Ağacanov canlandırıb. Onu filmə təsadüfən çəkiblər.
Belə məlumat yayıb ki, Aqillə bulvarda təsadüfən nərd oynayan rejissor Həsən Seyidbəyli nərddə uduzduqdan sonra sözünü tutaraq, onu Makedon roluna sınaqlara çağırır. Çünki oyuna başlamazdan öncə Aqil Ağacanov Həsən Seyidbəyli ilə mərc kəsir ki, əgər rejissor uduzsa, onu kinoya çəkəcək.
Filmin rejissory olmuş Əbdül Mahmudov bu haqda Modern.az-a deyib ki, əslində məsələ başqa cür olub:
"Deməli, görkəmli rejissor Həsən Seyidbəyli əslən Maştağadan idi, Pirşağıda da bağı vardı. Elə bir zaman idi ki, artıq ssenari hazır idi, aktyor seçimi mərhələsindəydik. Yazqabağı idi. Həsən müəllim mənə təklif etdi ki, bir yerdə gedib bağda çalışan ustaların məvacibini verək, həm də bir havamızı dəyişək. Razılaşdıq. Sən demə, hələ mənə qədər bağa gedib-gələndə tində durub meyxana deyən uşaqlar onun diqqətini cəlb ediblər. Bir yerdə gedəndə mənə dedi ki, fotoqraf da gəlsin. Onun istədiyi kimi də oldu. Getdik, ustaların maaşını verib geri qayıdanda tindəki uşaqlar, o cümlədən Makedon rolunun ifaçısı Aqil Ağacanov da orada oturmuşdu".
Elə bu dəmdə Həsən Seyidbəyli filmə çəkilməsi üçün Aqil Ağacanova "elçi" düşür, orada duran yeniyetmələrlə birgə meyxana deyib zarafatlaşır.
Əbdül Mahmudov bildirir ki, rejissor filmə çəkilmək təklifini edəndə Aqil bunu qeyri-ciddi qarşılayır. Həsən Seyidbəyli "oğlum, mən kinoçəkənəm, səni çəksəm, gələrsən?" - deyə soruşur.
Aqil də cavabında "mənim kinoda nə işim var", - deyir.
"Həsən müəllim təkid etməyə başladı ki, gözəl film olacaq, sənə yaxşı rol verəcəm və s. Aqil yeniyetmə idi. Elə bildi ki, onunla zarafat edirik. Sonra bildirdi ki, "əgər məhəllə uşaqlarını da çəksəniz, gələrəm".Beləcə razılaşdıq. Bundan sonra dəfələrlə həmin məhəlləyə gedib Aqilin ailəsilə tanış oldum, onun özüylə yaxın münasibət qurdum. Filmdə Cahangir Zeynalov və Ziya Seyidbəylidən başqa, meyxana deyən uşaqların hamısı Aqilə görə kənddən gələn uşaqlar idi.
Cəbiş müəllimin uşaqları rolunda çəkilənlərdən 3 nəfəri Həsən Seyidbəylinin öz uşaqları idi. Ziya Seyidbəyli, Məryəm Seyidbəyli və Mehdi Seyidbəyli. Lap körpəni isə həmin məhəllədə yaşayan ailədən götürmüşdük".
Filmdəki meyxananın sözləri məşhur meyxanaçı Ağasəlim Çıldağa məxsusdur.
Əbdül Mahmudov:
"Ağasəlim Çıldağı biz özümüz dəvət etmişdik. Əslində meyxananı kadraxasında Ağasəlim Çıldağın tələbələri deyib. Hətta onların içində kiçik bir uşaq da var, Ağasəlim Çıldağ onu çox tərif edərək söyləyirdi ki, o böyük meyxanaçı olacaq. Amma təəssüf ki, sonra o uşaq qəzada öldü. Çəkilişlərin birində Arif Nərimanbəyov həmin uşaqdan əl çəkmədi ki, bir dənə ləntərani (ədəbsiz sözlər üzərində qurulmuş meyxana) desin, ona replikalar atırdı. Uşaq da olardı 14-15 yaşlarında. Ağasəlim müəllimə dedi ki, icazə ver, bu kişiyə meyxana deyim. Həsən Seyidbəyli də göz vurdu ki, de. Ağasəlim Çıldağ bilirdi ki, bu uşaq nəsə "korlayacaq". Arif müəllim də ağsaqqal adam idi. Amma özü "qaşınmışdı".
Uşaq meyxananı deyəndən sonra aləm bir-birinə dəydi. Həsən müəllim dedi: "Malçik, xvatit, bolşe ne nado".
Meyxana ilk dəfə məhz bu filmdə bir janr kimi tarixə düşdü, folklor sənəti kimi rəsmən öz təsdiqini tapdı".
Qeyd edək ki, Makedon rolunun ifaçısı Aqil Ağacanov hazırda Pirşağı kəndində yaşayır və pensiyaçıdır. O, uzun müddət Pirşağıda kababçı işləyib.
Deyirlər rejissor filmin çəkilişləri zamanı Aqilin bəzi kaprizlərinə dözməli olub. Məsələn, Tanya ilə öpüş səhnəsinin çəkilişində Makedon - Aqil Ağacanov özü qəsdən səhvlərə yol verirmis ki, dubl təkrarlansın və qızı bir neçə dəfə öpə bilsin. Bu yolla o, rus qızı Svetlanana Morşininanı bir neçə dəfə öpməyə nail olur.
Bunu Aqil Ağacanovun özü də çox sonralar etiraf edib.
"Tanya rolunu oynayan Svetlanana Morşininanı Bakıdakı rusdilli məktəblərdən birindən tapmışdıq", deyə rejissor Ə.Mahmudov bildirib.
Yeri gəlmişkən, Aqil Ağacanov daha bir məşhur filmdə çəkilib. O, 2001-ci ildə lentə alınan "Yuxu" filmində polis əməkdaşı Mənsurov" (ləqəbi "Çənə") rolunu oynayıb.
Aqil Ağacanov 1949-cu il avqustun 22-də anadan olub. Bəli, bu gün onun doğum tarixidir. O, hələ də Pirşağıda kababçı Aqil kimi tanınır.
yeniazerbaycanheyati.com saytı Makedon rolunun ifaçısı – kababçı Aqil Ağacanovun sonuncu fotolarından birini təqdim edir.
Aşağıda təqdim etdiyimiz şəkillərin arasında düz 50 il fərq var.