Novruz gəlir, yaz gəlir - Novruz bayramınız mübarək!

ovruz təkcə onu keçirən türk xalqlarının deyil, ümumilikdə bəşəriyyətin mənəvi dəyəri hesab olunur.
Havalar isinir. Torpaq qış yuxusundan oyanır. Ağaclar tumurcuqlamağa başlayır. Ətraf yaşıllaşır. Quşların cəh-cəhi aləmi bürüyür. Budur, bahar gəlir. Dünya təzələnir. Bu canlanmanı, yenidən doğulmanı , başdan təzələnməni necə bayram etməyəsən?
Axı qışın bitməsi ilə açılan yeni sabah özü ilə yeni gün, yeni ruh, yeni növraq gətirir. Artıq fevral ayından başlayaraq, çərşənbələr bir-birini əvəz edəndə insan ruhu coşub-daşır, sanki qocalıqdan cavanlığa, köhnəlikdən təzəliyə üz tutur.
Bəli, baharın gəlişi insan ruhunu qanadlandırır. Təkcə insanlar deyil, sanki bütün canlılar sevinir, qol-qanad açır. Ta qədim zamanlardan bəri bahar öz gəlişi ilə yurdumuzda toy-bayramla qarşılanır. İnsanlar Novruzun-yeni günün gəlməsini fərəhlə qeyd edirlər. Novruz təkcə Azərbaycanda deyil, demək olar, dünyanın hər yerində keçirilən qədim tarixə malik olan bayramlardandır. Çünki bu bayram bütün türk xalqlarının milli bayramıdır.
Qədim tarixi adət-ənənələri özündə əks etdirən Novruz əsrlərdir ki, milliliyə bağlılığı, birliyi təbliğ edir. Novruz bayramında həyət-bacalarda tonqal qalanması, od-ocağın müqəddəs hesab olunması, səməni cücərdilməsi bizi tarixin lap dərin qatlarına aparıb çıxarır. “Avesta” dövrünə. Bəlkə, ondan da əvvələ. İlin axır çərşənbəsində od üstündən tullanmaq mərasiminin də Zərdüştdən xeyli əvvələ gedib çıxdığını söyləmişdir. Novruzun mənşəyini araşdırsaq, görərik ki, onun türk xalqları tərəfindən qeyd olunması çox qədim dövrlərdən başlanıb. Novruzun koklərinin daha dərin qatlara gedib çıxdığını faktlarla göstətən zaman Qobustan qayaüstü rəsmlərindəki Günəşi qarşılama arxaik ritual təsvirlərini də unutmamalıyıq.
Orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatında da baharla, Novruzla bağlı məlumatlara rast gəlmək mümkündür. Klassiklərimizdən istər Nəsiminin, istər Füzulinin, istərsə də Xətainin yaradıcılığında baharın gəlişi ilə, Novruzla bağlı əsərlər vardır.
Yazdığım “Novruz gəldi, yaz gəldi" adlı şeirimdə baharın gəlişininin insanlarda doğurduğu xoş ovqatdan, çayların aşıb-daşmasından, təbiətin oyanışından, Azad olunmuş torpaqlarımızda köhnə dünyanın yeni xələt geyməsindən söhbət açıram:

Novruz gəldi, yaz gəldi,
Hər bir fəsil gözəldir.
Yurddan xoş avaz gəldi,
Bahar, əsil gözəldir.

Ağaclar çiçək açar,
Çiçəklər ətir saçar,
Dağlada cüyür qaçar,
Bahar, əsil gözəldir.

Zirvədə qartal uçar,
Arılar gülə qaçar,
Yaşıllaşar yamaclar,
Bahar, əsil gözəldir.

Yuva qururlar quşlar,
Durnalar, qaranquşlar,
Çaylar sellənir, daşır,
Bahar, əsil gözəldir.

Ceyran, həm cüyür mələr,
Ölkəmizdə yoxdu nələr?
Hər yan gülə bələnər,
Bahar, əsil gözəldir.

Yağış yağar çay daşar,
Ədalət şeir qoşar,
Novruz gəlcək yaz coşar,
Bahar, əsil gözəldir.

Xətainin istər məşhur “Dəhnamə” poemasının “Bahariyyə” parçasında, istərsə də “Bahar oldu ko, aləm gülşən oldu” qəzəlində gül fəsli bütün əsrarəngiz gözəllikləri ilə insanın gözü önündə canlanır. Təbiət lövhələrinin bu cür poetik dillə ifadəsi oxucuda xoş ab-hava yaradır:

Bahar oldu ki, aləm gülşən oldu,
Gözün aç, gör nə rövşən oldu.

Demək olar ki, bütün dövrlərdə söz sənətkarlarımız baharın gəlişinə, Novruza aid əsərlər yazmışlar. El ruhunu özündə yaşadan Novruzu ulularımızın adət-ənənələrimizə bağlılığında,söz adamlarımızın milli düşüncəsində qoruyub saxlayaq, gələcəyə ötürək:

Bayram idi, gecəquşu oxurdu,
Adaxlı qız bəy corabın toxurdu.
Hər kəs şalın bir bacadan soxurdu,
Ay nə gözəl qaydadı şal sallamaq,
Bəy şalına bayramlığın bağlamaq.

Azərbaycan xalqını və ümumiyyətlə Türk dünyasını Novruz Bayramının gəlişi ilə təbrik edirəm. Bayramınız mübarək!

Ədalət Əroğlu,

AJB və AYB-nin üzvü,

hüquqşünas

Tarix: 19-03-2024, 10:07 Oxunub: 262

Bölməyə aid digər xəbərlər

19-03-2024, 10:00 Bayramınız mübarək!

21-02-2024, 11:35 Xocalı soyqırımı - qan yaddaşımız!

15-02-2024, 13:24 70-lərin kəsişməsində: 70-ci illərdə başlayan Sumqayıt sevgisi, 70 il və 70 yenilik

29-12-2023, 08:30 Ziya Kazımov və Ülvi Rəşidov məhkəmə zalında həbs edildi

9-09-2023, 13:25 Hadrutda səngərdə olan zabitdən Ali Baş Komandana təsirli müraciət

23-02-2022, 10:24 İlham Əliyev və Vladimir Putinin birgə mətbuat konfransı TAM MƏTN + VİDEO

20-06-2021, 10:30 SON İLLƏR SUMQAYIT NECƏ İNKİŞAF ETDİ? - FAKTLAR